Skiën in de frisse berglucht, bedekt met een dikke laag sneeuw, lijkt de ultieme ontsnapping aan het dagelijks leven. Maar recente studies suggereren dat er iets verraderlijks schuilt onder het oppervlak van die witte hellingen. Skiën kan namelijk bijdragen aan de blootstelling aan schadelijke chemicaliën, bekend als PFAS, die worden aangetroffen in skiwax.
PFAS, of per- en poly-fluoralkylstoffen, zijn synthetische chemicaliën die al sinds de jaren 50 worden gebruikt. Ze worden gewaardeerd om hun water- en olieafstotende eigenschappen en worden vaak gebruikt in kleding, papier, bouwmaterialen en zelfs in de keuken. Het blijkt nu echter dat deze chemicaliën niet alleen aanwezig zijn in skiwax, maar zich ook verspreiden naar de omgeving.
Een recente studie heeft aangetoond dat PFAS-concentraties in skiwax, sneeuw en bodemmonsters in populaire skigebieden in Oostenrijk zeer hoog zijn. Deze chemicaliën zijn uiterst persistent en breken niet gemakkelijk af, waardoor ze zich ophopen in het milieu en onze lichamen. Sommige PFAS-stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid van mens en dier en worden in verband gebracht met kanker, ontwikkelings- en voortplantingsproblemen, hormonale verstoring, diabetes en obesitas.
Wat deze nieuwe studie interessant maakt, is dat het aantoont dat de PFAS-profielen in skiwax kunnen variëren afhankelijk van het tijdstip en de plaats van fabricage. Dit suggereert dat er mogelijk andere bronnen van PFAS aanwezig zijn in de skigebieden, zoals waterdichte kleding en verpakkingsmaterialen. Het is duidelijk dat er meer onderzoek nodig is om de omvang en impact van PFAS-vervuiling in skigebieden volledig te begrijpen.
Het reguleren van PFAS is een complexe uitdaging vanwege de enorme verscheidenheid aan deze chemicaliën. Er zijn momenteel meer dan 10.000 verschillende PFAS-verbindingen bekend, en het is moeilijk te bepalen welke specifieke PFAS het meest schadelijk zijn. Sommige landen overwegen een gecombineerde benadering om PFAS als groep te reguleren, in plaats van individuele stoffen apart te beoordelen. Dit kan helpen om de verspreiding van PFAS tegen te gaan, maar er is nog steeds een lange weg te gaan.
Het is bemoedigend om te zien dat sommige skifederaties al stappen zetten om het gebruik van PFAS-houdende wax te verbieden. Dit is echter niet voldoende om de vervuiling volledig te stoppen. Om PFAS te vermijden, moeten we ook kijken naar de productie van deze chemicaliën en streven naar veiligere alternatieven.
Kortom, skiën is niet langer alleen een sportieve activiteit, maar ook een mogelijke bron van blootstelling aan schadelijke chemicaliën. Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van de mogelijke risico’s en stappen ondernemen om de verspreiding van PFAS-vervuiling te verminderen.
Veelgestelde vragen (FAQ’s)
1. Wat zijn PFAS en waar worden ze gebruikt?
PFAS zijn synthetische chemicaliën die al sinds de jaren 50 worden gebruikt vanwege hun water- en olieafstotende eigenschappen. Ze komen voor in verschillende producten, zoals kleding, papier, bouwmaterialen en zelfs in de keuken.
2. Hoe kunnen skiën en skiwax bijdragen aan blootstelling aan PFAS?
Recente studies hebben aangetoond dat skiwax hoge concentraties PFAS kan bevatten. Deze chemicaliën kunnen zich ophopen in het milieu en onze lichamen wanneer we skiën in skigebieden waar skiwax wordt gebruikt.
3. Wat zijn de mogelijke gezondheidsrisico’s van blootstelling aan PFAS?
Sommige PFAS-stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid van mens en dier en worden in verband gebracht met kanker, ontwikkelings- en voortplantingsproblemen, hormonale verstoring, diabetes en obesitas.
4. Is er een andere bron van PFAS in skigebieden dan skiwax?
Ja, de recente studie suggereert dat er mogelijk andere bronnen van PFAS-vervuiling zijn in skigebieden, zoals waterdichte kleding en verpakkingsmaterialen. Meer onderzoek is nodig om de volledige omvang en impact van PFAS-vervuiling in skigebieden te begrijpen.
5. Is er regelgeving met betrekking tot PFAS?
Door de enorme verscheidenheid aan PFAS-chemicaliën is het reguleren ervan een complexe uitdaging. Sommige landen overwegen een gecombineerde benadering om PFAS als groep te reguleren, in plaats van individuele stoffen apart te beoordelen.
Belangrijke termen en begrippen:
– Skiën: De wintersportactiviteit waarbij mensen op ski’s over sneeuw naar beneden glijden.
– Skiwax: Een wasachtige substantie die wordt gebruikt om ski’s soepeler en sneller te laten glijden.
– PFAS: Afkorting voor per- en poly-fluoralkylstoffen, synthetische chemicaliën met water- en olieafstotende eigenschappen.
– Concentraties: De hoeveelheid van een stof in een bepaalde hoeveelheid materie.
– Persistent: Blijvend of langdurig bestaand, in dit geval verwijzend naar de moeilijkheid van afbraak van PFAS-chemicaliën.
– Blootstelling: Het in aanraking komen met een bepaalde stof.
– Hormonale verstoring: Wanneer de normale hormoonbalans in het lichaam wordt verstoord.
– Vervuiling: Verontreiniging of besmetting van de omgeving met schadelijke stoffen.
Suggesties voor verwante links:
– Nederlandse Skifederatie
– Wintersport.nl
– Natuur & Milieu